Πριν λίγες ημέρες παρακολούθησα την παράσταση του φίλου μου Enke Fezollari “Democracy” για να προχωρήσουμε στην οπτικοακουστική της προώθηση, η οποία είχε ένα εξαιρετικό απόσπασμα που διαδραματίζονταν στην Αλβανία. Κάποτε είχε πάει ο Ενβέρ Χότζα σε ένα χωριό στη Βόρεια Αλβανία, είδε εκεί έναν μεγάλο πίνακα με αγελάδες, ΑΔΥΝΑΤΕΣ αγελάδες και ρώτησε ποιος είναι ο ζωγράφος; όλοι χάρηκαν γύρω και φώναξαν τον ζωγράφο. Πηγαίνει ο ζωγράφος όλο καμάρι, “Σύντροφε, εγώ είμαι ο ζωγράφος”. 40 χρόνια φυλάκιση ο ζωγράφος! Στην Αλβανία δεν μπορούσε να υπάρχουν αδύνατες αγελάδες…
Και τώρα προσγειωνόμαστε Ελλάδα, στο έργο τέχνης της Γεωργίας Λαλέ, το οποίο έχει τίτλο «Neighborhood guilt» (Ενοχή της γειτονιάς). Βασισμένο στην ελληνική σημαία. Από τις εννέα παράλληλες γραμμές, οι δύο είναι ροζ. Αλλες είναι πιο σκούρες, φούξια, μία πηγαίνει προς το κόκκινο, δύο είναι άσπρες κι οι υπόλοιπες έχουν πάνω τους λουλουδάκια. Αντίστοιχα χρώματα σχηματίζουν και τον σταυρό. Τα κομμάτια αυτά προέρχονται από σεντόνια που έδωσαν στην καλλιτέχνιδα γυναίκες που ζουν στην Ελλάδα. «Η πλειοψηφία των θυμάτων των γυναικοκτονιών σκοτώνονται στα σπίτια τους και στα κρεβάτια τους» – έκθεση στο γενικό προξενείο της Ελλάδας στη Νέα Υόρκη και λίγες ημέρες μετά τα εγκαίνια της έκθεσης ο Αντώνης Διαματάρης, σύμβουλος έκδοσης της εφημερίδας «Εθνικός Κήρυξ», έγραψε ένα άρθρο στην ομογενειακή εφημερίδα στο οποίο κατέκρινε την απόφαση του προξενείου να εκθέσει το έργο. «Με ορισμένα εθνικά σύμβολα δεν παίζεις», έγραψε. «Ή τουλάχιστον δεν παίζεις στο κτίριο του Γενικού Προξενείου με το θέμα της σημαίας μας». Το ζήτημα έγινε γνωστό στην Ελλάδα όταν το έθιξε στη Βουλή ο Δημήτρης Νατσιός, πρόεδρος του κόμματος Νίκη, αποκαλώντας το έργο της Λαλέ «κουρέλι». «Είναι δυνατόν να χρησιμοποιείται το ροζ χρώμα, να διακωμωδείται το πιο ιερό εθνικό μας σύμβολο;» ανέφερε, αγνοώντας το μήνυμα πίσω από το έργο της κ. Λαλέ. «Η σημαία μας είναι γαλανόλευκη, μόνο μία φορά επιτρέπεται να αλλάξει το χρώμα της», είπε από το βήμα. «Οταν βαφεί κόκκινη από το αίμα των ηρώων στους εθνικούς αγώνες». Είναι δυνατόν;
Είναι δυνατόν σχεδόν 2024 και να ταυτιζόμαστε με τους δημοκρατικούς, χμμμ δικτατορικούς μάλλον όρους του Χότζα και του κάθε Χότζα; Έλληνα πολίτη τι έχεις βάλει σε αυτή τη “Βουλή” έχεις αναρωτηθεί; Τι έχεις επιτρέψει, έχεις αναρωτηθεί;
Μπορεί άραγε η Τέχνη να υπερασπιστεί τη Δημοκρατία; Έχεις αναρωτηθεί;
Όταν λοιπόν στις περισσότερες χώρες του κόσμου παρακολουθούμε τη σταδιακή εξάλειψη της δημοκρατίας και των ελευθεριών, την αγριότητα που συνοδεύει τη δικτατορία, τον ρατσισμό, τον εθνικισμό από δυσοίωνες πολιτικές δυνάμεις, την ακραία βία κατά των γυναικών, την επιταχυνόμενη καταστροφή του περιβάλλοντος από την αλόγιστη επιδίωξη αύξησης της παραγωγικότητας στην καπιταλιστική οικονομία, δεν είναι άραγε πιο επείγον παρά ποτέ να αγωνιστούμε σήμερα για μια ριζική αναδημιουργία του κοινωνικού;
Το χρέος του καλλιτέχνη για επανάσταση
Αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος υπεράσπισης της δημοκρατίας! Και οι καλλιτέχνες, οι ποιητές, οι συγγραφείς, οι σκηνοθέτες, οι σεναριογράφοι έχουν έναν αποφασιστικό ρόλο σ’ αυτόν τον αγώνα που είναι ταυτόχρονα – αν όχι πρωταρχικά – μια υπόθεση που αφορά το μυαλό, την καρδιά, τις ευαισθησίες, τη φαντασία. Κάθε καλλιτέχνης έχει χρέος να ανακαλύψει μόνος του, στο βαθύτερο είναι του, τους τρόπους και τις διαδικασίες για να συμβάλει σ’ αυτό το τεράστιο επαναστατικό έργο: για να αντιπαλέψει την ισχύουσα τάξη πραγμάτων και για να ονειρευτεί και να αγωνιστεί για έναν άλλο κόσμο, εφικτό και αναγκαίο.
Κάντε ένα δώρο στον εαυτό σας καλλιτέχνες και μη, να παρακολουθήσετε την παράσταση του Enke Fezollari στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης και ίσως αναρωτηθείτε λίγο παραπάνω… Ποιος υπερασπίζει την δημοκρατία;
ΥΓ. Τα κείμενα είναι εξαιρετικά και όλοι τους παίζουν εξαιρετικά Βάνα Πεφάνη, Vefi Redhi, Χρήστος Καρασαββίδης και Ένκε Φεζολλάρι.
Ξένια Τσιλοχρήστου
Μπορείτε να παρακολουθήσετε το τρέιλερ της παράστασης
https://penguinproductions.gr/wp-admin/post.php?post=2315&action=edit
